Mocion votada a l’unanimitat par l’Amassada Generala de l’Institut d’Estudis Occitans lo 22 mai 2011 al Puèg de Velai.

La reforma de la Constitucion de 2008 a introdusit un article 75-1 que precisa que « las lengas regionalas pertanhon al patrimòni de la França ». L’Institut d’Estudis Occitans aviá saludat aquesta modificacion de la Constitucion, tot en precisar qu’aquela reconeissença simbolicament forta deviá ésser seguida d’una legislacion qu’assegure de biais efectiu reconeissença e dreits per las lengas regionalas, particularament per la lenga occitana. Una reconeissença juridica apareissiá tant mai necessària que l’article 2 de la Constitucion francesa estipulant que « lo francés es la lenga de la Republica » foguèt sovent invocada per justificar de limitacions a l’utilisacion de las lengas regionalas. Al mens se podiá pensar que la mencion dins la Constitucion, a l’article 75-1, de las lengas regionalas coma un patrimòni de la França introdusiá dins lo principi de garantias de dreit per aquelas lengas.

Pr’aquò, sasit sus una question prioritària de constitutionalitat, lo Conselh constitutional, dins sa decision del 20 mai 2011 (n°2011-130QPC) precisa que « aquel article [75-1] instituís pas un dreit ou una libertat garentits per la Constitucion. »

L’Institut d’Estudis Occitans condemna lo fait, d’ara enlà confirmat pel Conselh constitutional, que la Constitucion de la Republica francesa, garantís en principi des dreits de l’òme, reconeís cap de dreit e de libertat per las lengas regionalas e aqueles e aquelas que las parlan, en particular per l’occitan. L’Institut d’Estudis Occitans insistís sus la necessitat de legiferir de manièra que la lei conferisca a las lengas regionalas un vertadièr statut juridic que garentisca de biais eficaç e efectiu los dreits e la libertat d’us, tant public coma privat, per l’occitan e las autras lengas regionalas.